Malformación de Chiari y su correlación con trastornos orofaciales

Autores/as

DOI:

https://doi.org/10.33448/rsd-v10i5.15151

Palabras clave:

Malformación de Arnold-Chiari; Neuralgia del Trigémino; Síndrome de la disfunción de articulación temporomandibular.

Resumen

Introducción: La malformación de Chiari es la herniación del tejido cerebeloso a través del foramen magnum, lo que puede dar lugar a una serie de signos y síntomas que pueden afectar cualitativamente la vida del paciente. Debido a que tienen muchos síntomas, pueden conducir a un diagnóstico y tratamiento incorrectos si no se cuenta con los conocimientos adecuados. Objetivo: este estudio tiene como objetivo correlacionar los hallazgos clínicos orofaciales en pacientes con malformación de Chiari y su diagnóstico diferencial con TTM. Metodología: Se realizó una revisión literaria cruzando los descriptores seleccionados en búsqueda electrónica, encontrados en las revistas de las bases de datos SCIELO, LILACS, SCOPUS y MEDLINE. Discusión: La Malformación de Chiari presenta un grupo de malformaciones congénitas que afectan directamente la calidad de vida de los pacientes. Esta afección puede estar asociada con la neuralgia del trigémino, pero su mecanismo exacto aún no se comprende con claridad. La resonancia magnética es la prueba de imagen de oro estándar para el diagnóstico de esta afección y la elección de la terapia ideal, tanto el manejo clínico como quirúrgico, debe estar correctamente indicada en pacientes sintomáticos, debido a la posibilidad, aunque rara, de posible aparición espontánea o completa resolución de la hernia amigdalina. Conclusión: Las manifestaciones clínicas de la Malformación de Chiari son variables, pudiendo presentar similitudes e incluso confundirse con otras afecciones del sistema estomatognático como el TTM. Por ello, el conocimiento de sus manifestaciones clínicas es importante, para que pueda ser correctamente diagnosticado y mejor tratado.

Citas

Alperin, N., Loftus, J. R., Oliu, C. J., Bagci, A. M., Lee, S. H., Ertl-Wagner, B., Sekula, R., Lichtor, T. & Green, B. A. (2015). Imaging-Based Features of Headaches in Chiari Malformation Type I. Neurosurgery, 77(1), 96–103.

Andrade, A. M. C., Souza, D. M. B., Santos, L. R. S., Torres, L. M. N., Silva, M. A. F. & Fernandes, D. C. (2019). Cefaleia associada à DTM. Ciências Biológicas e de Saúde UNIT, 5 (3), 85-94.

Araújo, I. A., Amorim, E. F., Santana, L. M. M., Alencar, E. P., Araújo, M. I. A., & Fernandes, P. E. (2017). Malformação de Arnold-Chiari: Uma Revisão Bibliográfica. Journal of Medicine and Health Promotion, 2(3), 661–669.

Briganti, F., Leone, G., Briganti, G., Orefice, G., Caranci, F., & Maiuri, F. (2013). Spontaneous resolution of Chiari type I malformation. A case report and literature review. The Neuroradiology Journal, 26, 304–309.

Cedeño, E. W., Mora, B. H., Castañeda, J., Sola, J., Criollo, J., Torres, L., Negrete, G. & Lucas, G. (2018). Arnold Chiari tipo I y siringomielia en el adulto. Revista científica INSPILIP, 2 (1), 1–9.

de Arruda, J. A., Figueiredo, E., Monteiro, J. L., Barbosa, L. M., Rodrigues, C., & Vasconcelos, B. (2018). Orofacial clinical features in Arnold Chiari type I malformation: A case series. Journal of Clinical and Experimental Dentistry, 10(4), 378–382.

de Souza, R. M., Zador, Z., & Frim, D. M. (2011). Chiari malformation type I Related conditions. Neurological Research, 33(3), 278–284. https://doi.org/10.1179/016164111X12962202723922.

Duarte, M. L., Abreu, B. F. B. B., Prado, J. L. M. A., J., & Silva, M. Q. P. (2018). Dyke-Davidoff-Masson Syndrome and Chiari Type Ii Malformation Síndrome De Dyke-Davidoff-Masson E Malformação De Chiari Tipo Ii. Revista Brasileira de Neurologia, 54(4), 34–37.

Durai, R., Fernandes, C., & Ng, P. C. H. (2010). Arnold-Chiari malformation. British Journal of Hospital Medicine, 71(3), 173. https://doi.org/10.12968/hmed.2010.71.3.46986.

Felício, A. C., Godeiro, C. D. O., Borges, V., Silva, S. M. D. A., & Ferraz, H. B. (2007). Hemifacial spasm in a patient with neurofibromatosis and Arnold-Chiari malformation: A unique case association. Arquivos de Neuro-Psiquiatria, 65(3 B), 855–857. https://doi.org/10.1590/S0004-282X2007000500026

Frič, R., Ringstad, G., & Eide, P. K. (2019). Chiari-malformasjon type 1-diagnostikk og behandling. Tidsskrift for Den Norske Laegeforening, 139(10). https://doi.org/10.4045/tidsskr.18.0455.

Ganesh, D., Sagayaraj, B. M., Barua, R. K., Sharma, N., & Ranga, U. (2014). Arnold chiari malformation with spina bifida: A lost opportunity of folic acid supplementation. Journal of Clinical and Diagnostic Research, 8(12), OD01–OD03. https://doi.org/10.7860/JCDR/2014/11242.5335.

Holanda, M. M. A., Neto, B. F. C., Batista, L. L, Kuo, C.-H., Kitamura, M. A. P., & Valença, M. M. (2019). Lesión como malformación de Chiari secundaria a quiste aracnoidal de la cisterna cuadrigémina. Revista Chilena de Neurocirugía, 42(2), 141–143. https://doi.org/10.36593/rev.chil.neurocir.v42i2.114

Langridge, B., Phillips, E., & Choi, D. (2017). Chiari Malformation Type 1: A Systematic Review of Natural History and Conservative Management. World Neurosurgery, 104, 213–219. https://doi.org/10.1016/j.wneu.2017.04.082

McClugage, S. G., & Jerry Oakes, W. (2019). The Chiari I malformation. Journal of Neurosurgery: Pediatrics, 24(3), 217–226. https://doi.org/10.3171/2019.5.PEDS18382.

McVige, J. W., & Leonardo, J. (2015). Neuroimaging and the Clinical Manifestations of Chiari Malformation Type I (CMI). Current Pain and Headache Reports, 19(6), 4–9. https://doi.org/10.1007/s11916-015-0491-2.

Oliveira, N. F. C. D., Oliveira, R. C. C. D., & De Paula, J. M. (2011). Manifestações otoneurológicas tardia da malformação de Chiari I. International Archives of Otorhinolaryngology, 15(3), 382–384. https://doi.org/10.1590/s1809-48722011000300018.

Ortiz, L. P., Armas, A. A., Ramos, E. R., & Rodríguez, L. L. (2018). Un enfoque clínico e histórico de la Malformación de Chiari Tipo I en adultos. Rev. Medica Electron, 40(1), 144–158.

Poretti, A., Ashmawy, R., Garzon-Muvdi, T., Jallo, G. I., Huisman, T. A. G. M., & Raybaud, C. (2016). Chiari Type 1 Deformity in Children: Pathogenetic, Clinical, Neuroimaging, and Management Aspects. Neuropediatrics, 47(5), 293–307. https://doi.org/10.1055/s-0036-1584563.

Rydell, R. E. & Pulec, J. L. (1971). Arnold-Chiari Malformation. Arch Otolaryng, 94, 8 - 12.

Than, K. D., Sharifpour, M., Wang, A. C., Thompson, B. G., & Pandey, A. S. (2011). Chiari I malformation manifesting as bilateral trigeminal neuralgia: Case report and review of the literature. Journal of Neurology, Neurosurgery and Psychiatry, 82(9), 1058–1059. https://doi.org/10.1136/jnnp.2009.196121.

Vasconcelos, B.C.E., Barbosa, L.M., Monteiro, J.L.G.C., Gouveia, M.V.C., Caldas, L.C.B. (2015). Interface entre a síndrome de Chiari e a sintomatologia facial. J Braz Coll Oral Maxillofac Surg, 1(2), 503.

Zagzoog, N., & Reddy, K. (Kesh). (2019). Use of Minimally Invasive Tubular Retractors for Foramen Magnum Decompression of Chiari Malformation: A Technical Note and Case Series. World Neurosurgery, 128, 248–253. https://doi.org/10.1016/j.wneu.2019.04.094.

Zhao, J. L., Li, M. H., Wang, C. L., & Meng, W. (2016). A Systematic Review of Chiari I Malformation: Techniques and Outcomes. World Neurosurgery, 88, 7–14. https://doi.org/10.1016/j.wneu.2015.11.087.

Publicado

11/05/2021

Cómo citar

FIGUEIREDO, E. L. de; SILVA, C. P. da; SILVA, M. E. L. da .; SOUZA NETO, H. F. de; SOUZA, H. L. F. de; MELLO, H. J. M. e; LEÃO, J. C.; CARVALHO, A. de A. T. Malformación de Chiari y su correlación con trastornos orofaciales. Research, Society and Development, [S. l.], v. 10, n. 5, p. e41010515151, 2021. DOI: 10.33448/rsd-v10i5.15151. Disponível em: https://rsdjournal.org/index.php/rsd/article/view/15151. Acesso em: 30 jun. 2024.

Número

Sección

Ciencias de la salud